top of page

Transitieverhaal #1

Eigenaarschap?

"Vaak heb je dat mensen wel participeren in een transitieteam, maar dat niet iedereen zich evenveel eigenaar voelt van het team."

Andries Olie

Cosun Beet Company

Andries Olie is CSR en Communicatie Manager bij Cosun Beet Company (de nieuwe naam van Suiker Unie). Hij werkt sinds 2017 met veel plezier aan de ambitie om van Cosun Beet Company de groenste en meest innovatieve suikerbietenverwerker van de wereld te maken. Hij ervaart Cosun Beet Company als een veelzijdig bedrijf met leuke collega’s die zich allemaal inzetten voor duurzaamheid.

Wat is jouw ervaring in het werken aan transities?

Ik werk bij Cosun Beet Company aan een transitie via het programma Groene Cirkels, samen met o.a. provincie Noord-Brabant en Naturalis. Ik vind het heel interessant om aan transities te werken, omdat de tijd er rijp voor is. Mensen van allerlei verschillende organisaties willen graag samenwerken om duurzaamheidsvraagstukken op te lossen. En tegelijkertijd is een duurzaamheidstransitie ook iets van een lange adem: transities gaan stapje voor stapje. Transities voor elkaar krijgen vraagt dan ook om een meerjarige samenwerking, om echte commitment van partijen en om visie en drive van partijen om deze vraagstukken samen te willen aanpakken. Samenwerken aan duurzaamheidstransities betekent dat er veel verschillende partijen betrokken zijn. Die hebben allemaal een eigen achtergrond en agenda. Het is dan de kunst om samen tot iets komen en daarin helpt het coachen van de transitie.

Bij de transities waar je aan werkt, merk je dat er een transitiecoach bij betrokken is? Bijvoorbeeld op het gebied van systeemdenken?

Ik denk dat het goed is dat we systeemdenken toepassen. Ik denk dat, omdat in mijn ogen een probleem vaak ontstaat uit een –in deze tijd– falend systeem. Daarom is het goed om met elkaar helder te krijgen wat het falende in het huidige systeem is. Een coach kan heel goed en op een prettige manier uit mensen halen hoe zij denken over het huidige systeem en deze verschillende inzichten combineren. En het waardevolle om dat samen te doen, is dat iedereen net een ander plaatje heeft over het systeem en het falende stuk erin en over andere kennis beschikt. Het is denk ik de kracht van een coach die de groep helpt om vanuit systeemdenken naar hun vraagstuk te kijken. Dit leidt tot een mooi, gewogen en een zo volledig mogelijk overzicht. 

Merk je de betrokkenheid van een transitiecoach bij het op gang brengen van de teamontwikkeling van transitieteams? Worden het lerende teams die samen eigenaarschap nemen?

Dat is heel belangrijk: vaak heb je dat mensen wel participeren in een transitieteam, maar dat niet iedereen zich evenveel eigenaar voelt van het team. Een coach kan ervoor zorgen dat iedereen aan het woord komt en hen het gevoel heeft: we willen dit samen oplossen. Als je met zo’n coach hebt gewerkt en die is er daarna niet meer bij, dan merk je dat mensen in de groep anders met elkaar samenwerken dan daarvoor.

Waarom doen jullie dat?

Omdat we hebben gemerkt dat mensen heel gauw naar de inhoud gaan en aan projecten willen beginnen. Een Transitiecoach zorgt er dan bijvoorbeeld voor dat niet de mensen die het meest op de voorgrond staan in de groep persé hun zin krijgen. Een coach zorgt ervoor dat de groep steeds gezamenlijk besluiten neemt, waardoor de hele groep achter de gekozen projecten staat en ieders specifieke ervaring en kennis is meegenomen.

Werk je daarbij met een transitiecoach: iemand die aandacht besteedt aan systeemleren (systeemdenken, transformationeel leren en innoveren)?

Ja, bij de ambitie om een circulaire suikerbietenketen te realiseren werken we met vijf transitiecoaches, werkzaam in verschillende organisaties waar we mee samenwerken.

Zijn er zaken waar je nog verder in zou willen ontwikkelen bij jezelf?

Meer focus zou fijn zijn. Mijn functie is zo veelzijdig, dat ik soms tijd te kort kom.

En innoveren en co-creëren met teams?

In het samen aan een vraagstuk werken hebben mensen vaak veel ideeën. Welk idee kiest de groep dan, hoe zorg je ervoor dat ze alle voor – en nadelen in kaart hebben gebracht, hoe zorg je ervoor dat je komt tot projecten waar iedereen zich in kan vinden en die substantieel bijdragen van het circulair maken van de suikerbietenketen? Zijn er nog partijen die de groep kan betrekken omdat ze kennis of middelen hebben waardoor het idee nog beter kan worden? In al die vragen kun je als Transitiecoach een rol spelen zodat de groep dat samen besluit.

Hoe ben je in aanraking gekomen met Transitiecoaching?

Via Frank van Noord, directeur Cosun Innovation, in 2018.

Merk je de betrokkenheid van een transitiecoach bij het op gang brengen van de teamontwikkeling van transitieteams? Worden het lerende teams die samen eigenaarschap nemen?

In alle groepen van Groene Cirkels waar ik bij ben, probeer ik op zaken te letten als:

  • of iedereen aan het woord komt;

  • of de besluiten die de groepen nemen ook echt gezamenlijk zijn;

  • dat er ook afspraken gemaakt worden over hoe de groep wil samenwerken.

Wat heb je als effect daarvan waargenomen?

Dat processen in de groepen na de eerste tijdsinvestering efficiënter kunnen verlopen. En dat je niet zo maar een project doet, maar eerst met elkaar in het vraagstuk duikt en dan bedenkt wat nuttig is i.p.v. direct in een project in te schieten.

Wat heb je daarvan geleerd als je daarop terug kijkt?

Je moet niet te snel willen als je met een divers samengestelde groep aan een transitie werkt. Hoe verleidelijk dit ook is. Je moet iedereen betrekken en bevragen, de diepte met elkaar ingaan. Daarbij helpen ook zaken zoals een goede brainstormruimte – zonder stoelen, met muren die white board zijn, statafels –, een werkproces bedenken waardoor ieders input wordt meegenomen, teamleden elkaar laten aanvullen. Dat geheel leidt uiteindelijk tot gedegen gezamenlijke besluiten waar de groep eigenaarschap voor voelt.

Wat vraagt het begeleiden van transities van jou/van jouw persoonlijke leiderschap?

Vooral veel geduld: ik heb gemerkt dat het in de rol als Transitiecoach belangrijk is om niet meteen de handdoek in de ring gooien als dingen wat langer duren dan je zou willen, dat je ondanks dat het soms lang kan duren, moet volhouden. En het is hartstikke leuk samenwerken met de verschillende partijen. Het is net een marathon, aan een transitie werken gaat om een samenwerking voor de lange termijn. Je hebt elkaar nodig en bent afhankelijk van elkaar. Het is belangrijk om je niet op de kast te laten jagen, als iets tegen zit. Dingen gaan misschien langzamer juist omdat je met zoveel partijen van doen hebt. Maar het voordeel is dat het dan wel ook van al die partijen samen is.

Wat is je mening over in welke gevallen Transitiecoaching toegevoegde waarde heeft en wanneer niet?

Met name in de opstartfase van een transitie is coaching erg belangrijk. Ik zou het zeker niet doen als het om een situatie gaat waarbij op de korte termijn tijdsdruk bestaat. In dat geval is een investering in Transitiecoaching denk ik niet waardevol.

Wat levert het je op dat je met een groep Transitiecoaches bent?

Het is prettig, omdat we daarmee allemaal een netwerk hebben bij andere convenantpartners, waardoor we beter in staat zijn met meerdere organisaties samen te werken. En als groep Transitiecoaches vind ik – ook omdat we uit verschillende organisaties komen – dat we complementair zijn aan elkaar. We vullen elkaar mooi aan. Dus daardoor bereiken we samen meer dan we zouden doen als we alleen zouden opereren.

bottom of page